โรงเรียนสังวาลย์วิทยา  ตั้งอยู่หมู่ที่ ๔  ตำบลแม่เหาะ  อำเภอแม่สะเรียง  จังหวัดแม่ฮ่องสอน  รหัสไปรษณีย์ ๕๘๑๑๐  ในเส้นทางหลวงหมายเลข ๑๐๘  ระหว่าง อำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน  และอำเภอฮอด  จังหวัดเชียงใหม่  ระยะทางห่างจากอำเภอแม่สะเรียง ๑๙ กิโลเมตร มีความสูงจากระดับน้ำทะเล ๑,๑๑๘.๕๕ เมตร 
                ความเป็นมา  เมื่อปี พ.ศ.๒๕๑๐  ทางอำเภอแม่สะเรียงได้รายงานขอจัดตั้งโรงเรียนประถมศึกษาที่บ้านแม่เหาะ  เนื่องจากในบริเวณนี้ยังไม่มีโรงเรียน แต่มีเหตุขัดข้องบางประการจึงทำให้ยังไม่สามารถจัดตั้งโรงเรียนได้
                ต่อมา เมื่อสมเด็จพระราชชนนีศรีสังวาลย์ได้เสด็จเยี่ยมราษฎรชาวเขา ณ ศูนย์พัฒนาและสงเคราะห์ชาวเขาดอยแม่เหาะ  และพระราชทางสิ่งของให้แก่ชาวเขา เมื่อเดือน พฤศจิกายน พ.ศ.๒๕๑๐  ได้ทรงรับสั่งแก่ผู้ว่าราชการจังหวัดแม่ฮ่องสอนควรจัดตั้งโรงเรียนขึ้นในบริเวณนี้โดยเร็ว  เพื่อเด็กชาวเขาจะได้รับการศึกษาและเป็นพลเมืองที่ดีของชาติสืบต่อไป หลังจากนั้นทางราชการจังหวัดแม่ฮ่องสอนได้ดำเนินการตามพระราชปณิธานสนองพระเดชพระคุณ  ด้วยความจงรักภักดี  เพื่อส่งเสริมพระราชกรณียกิจที่ได้พระราชทานแก่ทางราชการและประชาชนจังหวัดแม่ฮ่องสอนอยู่เป็นนิจ  จึงรายงานเสนอต่อกระทรวงมหาดไทย ขอจัดตั้งโรงเรียนและของบประมาณในการก่อสร้างอาคารเรียนปรากฏว่ากรมการปกครอง  กระทรวงมหาดไทยได้อนุมัติและโอนเงินจัดสรรงบประมาณเป็นค่าก่อสร้างอาคารเรียน ตามแบบแปลนของกรมสามัญศึกษา กรทรวงศึกษาธิการ แบบ ป.๑ ฉ ขนาด ๔ ห้องเรียน จำนวนเงิน ๑๒๐,๐๐๐ บาท  ในปีงบประมาณ ๒๕๑๑  ทางจังหวัดได้เริ่มประกวดราคาจ้างเหมาก่อสร้างและผู้รับเหมาได้ทำการก่อสร้าง เมื่อเดือนกรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๑๑  ในเนื้อที่ซึ่งศูนย์พัฒนาสังคมและสงเคราะห์ชาวเขาจัดเตรียมไว้ให้ในเนื้อที่ ๑๐ ไร่ ๑ งาน การก่องสร้างได้เสร็จสิ้นเดือนกันยายน พ.ศ.๒๕๑๑  ขนาดอาคารกว้าง ๙.๕ เมตร  ยาว ๓๖  เมตร และได้เริ่มทำการสอนเมื่อวันที่ ๑๑ เดือนธันวาคม พ.ศ.๒๕๑๑ ในวันเปิดเรียนมีนักเรียนทั้งสิ้น ๓๘  คน โดยเป็นเด็กในเขตบริการ ๔ หย่อมบ้าน คือ บ้านแม่เหาะ  บ้านกิ่วลม  บ้านกิ่วหก  บ้านแม่สวรรค์น้อย  โดยมีนายบุญเอง  วรรณชาติ  ทำหน้าที่รักษาราชการแทนครูใหญ่  และนางสาวอัมพร  ฐานะวิชาโร  เป็นครูผู้สอน
                ด้วยพระบารมีทำให้การดำเนินงานจัดตั้งโรงเรียนแห่งนี้สำเร็จลุล่วงด้วยดีเมื่อสมเด็จพระราชชนนีศรีสังวาลย์ทรงทราบว่าการก่อสร้างโรงเรียนเสร็จเรียบร้อยพร้อมที่จะเปิดทำการสอน จึงได้พระราชทานชื่อโรงเรียนว่า “สังวาลย์วิทยา”
                สมเด็จพระราชชนนีศรีสังวาลย์ได้เสด็จเปิดป้ายอาคารเรียนโดยเฮลิคอปเตอร์ เมื่อวันที่ ๔ เดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๑๒  ในการเปิดป้ายอาคารเรียนครั้งนี้ องค์การบริหารส่วนจังหวัดแม่ฮ่องสอนได้รับความร่วมมือจากแขวงการทางเชียงใหม่ในการปรับพื้นที่ก่อสร้างอาคารเรียนและบริเวณของโรงเรียน การเปิดโรงเรียนครั้งนี้ยังขาดบ้านพักครู ศูนย์พัฒนาและสงเคราะห์ชาวเขาจึงเอื้อเฟื้อบ้านพักของเจ้าหน้าที่ให้ครูพักอาศัย
                ต่อมาปี ๒๕๑๖  ครูใหญ่ คือ นายบุญเอง  วรรณชาติ ได้พิจารณาเห็นว่า สมควรเปิดการศึกษาภาคบังคับถึงชั้นประถมศึกษาปีที่ ๗  เพราะเด็กนักเรียนที่จบชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ ยังมีความประสงค์ที่จะเรียนต่ออีก  แต่ทางโรงเรียนไม่สามารถหาที่เรียนต่อให้ได้โดยทั่วถึงทุกคน  จึงได้เสนอขออนุมัติเปิดสอนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๕  ในปีการศึกษา ๒๕๑๗  จึงรับนักเรียนที่เรียนจบชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔   จำนวน ๑๑ คน เรียนในระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ ๕  ทางอำเภอแม่สะเรียงได้ส่งนายอารุณ  คงดง  ครูโรงเรียนประถมศึกษาปลายจากโรงเรียนบ้านผาผ่ามาช่วยทำการสอนไปพลางก่อน
                ส่วนอาคารเรียน ได้รับจัดสรรงบประมาณก่อสร้างเพิ่มเติมอี ๒ ห้องเรียน ในปีงบประมาณ ๒๕๑๘ และก่อสร้างเพิ่มเติมอีก ๑ หลัง ขนาด ๕ ห้องเรียน ในปีงบประมาณ ๒๕๑๙ ได้ก่อสร้างบ้านพักครูปีงบประมาณ ๒๕๑๒ , ๒๕๑๕ ,๒๕๑๗ และ ๒๕๒๐ รวม ๔ หลัก จัดสร้างโรงฝึกงาน พ.ศ. ๒๕๒๒  จำนวน ๑ หลัง 
                ต่อมาปี พ.ศ.๒๕๓๔  ทางโรงเรียนได้รับอนุมัติให้เปิดสอนในระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้นตามโครงการขยายโอกาสทางการศึกษา รับนักเรียนที่จบชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖  ของโรงเรียนและต่างโรงเรียนมาสมัครเข้าเรียน จึงเปิดสอนเมื่อวันที่ ๑๗  เดือน พฤษภาคม พ.ศ.๒๕๓๔  มีนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ จำนวน ๒๗  คน
                ปีงบประมาณ ๒๕๓๕  ได้รับอนุมัติงบประมาณก่อสร้างอาคารเรียนแบบ สปช.๑๐๕/๒๙  จำนวน ๑ หลัง  งบประมาณก่อสร้าง ๒,๐๙๐,๗๕๐  บาท  ใช้เป็นอาคารเรียนระดับมัธยมศึกษา
                ปีการศึกษา ๒๕๓๖  ได้รับอนุมัติเปิดทำการสอนระดับชั้นอนุบาล
                ปีงบประมาณ ๒๕๓๗  ได้รับจัดสรรงบประมาณหมวดค่าที่ดิน สิ่งก่อสร้าง สำหรับก่อสร้างอาคารอเนกประสงค์แบบ สปช.๒๐๑/๒๖  จำนวน ๑ หลัง
                ปีงบประมาณ ๒๕๓๘  ได้รับงบประมาณก่อสร้างสนามบาสเกตบอลและต่อเติมอาคาร สปช. ๑๐๕/๒๙ ชั้นล่างอีก ๒ ห้องเรียน และส้วมขนาด ๔ ที่นั่ง จำนวน ๑ หลัง
                ปีงบประมาร ๒๕๓๙  ได้รับจัดสรรงบประมาณก่อสร้างอาคารเรียนแบบ สปช.๑๐๕/๒๙  เพิ่มอีก ๑ หลัง งบประมาณ ๑.๗๖๐,๐๐๐  บาท
                ปีการศึกษา ๒๕๔๑  ได้รับมอบอุปกรณ์การเรียนการสอนทางไกลผ่านดาวเทียมจากมูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม  โรงเรียนวังไกลกังวล  สำหรับใช้ในระดับมัธยมศึกษา
                ปีการศึกษา ๒๕๔๖  ได้รับมอบอุปกรณ์การเรียนการสอนทางไกลผ่านดาวเทียมจากมูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม  โรงเรียนวังไกลกังวล  สำหรับใช้ในระดับประถมศึกษา
                ปีการศึกษา ๒๕๔๘ ได้รับอนุมัติให้เปิดสอนในระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายโดให้เปิดเป็นหน่วยการเรียนห้องเรียนโรงเรียนแม่สะเรียง “บริพัตรศึกษา”
                ปีการศึกษา ๒๕๕๐ ได้รับอนุมัติให้เปิดสอนในระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายเป็นเอกเทศ
                ปัจจุบัน  โรงเรียนสังวาลวิทยาเป็นโรงเรียนในพระราชดำริของสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี  จัดตั้งขึ้นเพื่อให้โอกาสทางการศึกษาแก่เด็กด้วยโอกาสทางการศึกษาในถิ่นทุรกันดาร  จัดการเรียนการสอนตั้งแต่ชั้นนุบาล ๑ ถึงชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๖  ปีการศึกษา ๒๕๕๖  มีนักเรียน ๔๘๓ คน เป็นนักเรียนพักนอน ๒๓๕ คน  มีข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษาทั้งสิ้น ๔๐  คน  โดยมีนายจำรัส   ปันทวัง เป็นผู้อำนวยการโรงเรียน